Afscheid is ook een nieuw begin
Een kunstschilder vertelde mij eens dat zij kunst laat voortkomen uit haar handen, kunst dat meer is dan vormgegeven gedachten. Daarin herkende ik mijn zoektocht om rond het sterven datgene te laten ontstaan wat geboren wil worden vanuit het het verdriet en het afscheid.
In mijn werk als uitvaartbegeleider kom ik in situaties terecht waar een gevoel van nieuwe geboorte ervaren kan worden. Er ontstaat ruimte waar iets nieuws mag ontstaan. Door familie en vrienden ruimte te geven om hun verhaal te vertellen over het leven van hun dierbare, door bij hen thuis te komen en de omgeving te zien waarin diegene leefde, ontstaat in een samenspel een afscheid dat we niet kunnen bedenken met alleen onze gedachten.
Ook kinderen en kleinkinderen spelen een belangrijke rol. Zij kijken vaak nog zo onbevangen naar de dood terwijl wij de dood niet in de ogen durven kijken.
Door deze intensieve betrokkenheid ontstaat een gevoel van dankbaarheid voor wat was, en hoop voor wat komen mag: een gevoel van nieuwe geboorte, van een nieuw begin.
Om met dit inzicht de naasten te ondersteunen in het vormgeven van een passend afscheid heb ik in de afgelopen jaren geleerd om “out of the box” te denken en te werken. Ik ga met de familie’s op zoek naar wat er bij hen en hun dierbare past. Zo ontstaat een bijzonder afscheid in eigen tuin of met een zelf gemaakte kist. Mensen durven deze wensen soms niet uit te spreken omdat ze bang zijn teleurgesteld te worden. Maar bij mij begint het dan juist te kriebelen; dan gaan we op zoek om het onmogelijke mogelijk te maken. Zo ook met duurzaamheid dat in de uitvaartsector nog een moeilijke gespreksonderwerp is terwijl er zoveel mogelijk is: Biologische bloemen, een mand van wilgentenen en een linnen wade. Het vervoer is één van de grootste vervuilers rond de uitvaart. Maar met een rouwbakfiets brengen we de overledene op een mooie en passende manier naar de laatste rustplaats.
Ook ben ik bezig met een duurzaam alternatief voor cremeren of begraven. Bij composteren of “veraarden”, zoals we dit proces gaan noemen, wordt het lichaam in 60 dagen omgezet naar compost. In plaats van CO2 uitstoot wordt CO2 juist vast gelegd! Een enorme winst voor het milieu!
Bij het afscheid van een dierbare is de visie op het leven en de dood van de overledene en de nabestaanden datgene waar ik mee werk. Maar op de achtergrond heb ik ook mijn eigen visie op de dood. Zoals ik al schreef heb ik vaak het gevoel van een nieuw begin bij het levens einde. Een nieuw begin voor ons die achterblijven, maar – denk ik – ook een nieuw begin, een geboorte, voor degene die over is gegaan. Er zijn veel interessante verslagen van mensen die een bijna-dood-ervaringen hebben meegemaakt waarbij deze nieuwe geboorte zichtbaar wordt. Door een manier van voortbestaan te erkennen komt er ruimte om in het verdriet ook een nieuw begin te zien. Dat er ook vreugde gevoeld mag worden voor degene die ons verlaat. Die vreugde mag bestaan naast het verdriet.
Deze visie, zonder dit te benoemen, helpt mij als ik samen met de familie de overledene verzorg en kleed voor de opbaring. We zijn in verbinding met de gestorvene en verzorgen zo niet alleen het lichaam dat achterblijft maar ook de verbinding met de ziel die blijft.
Zo wil ik samen met de nabestaanden aansluiten bij datgene wat wil ontstaan, en krijgt het afscheid vorm in de sfeer van degene van wie zij afscheid moeten nemen.
Immanuel Baan verzorgt de volgende lezing:
Helaas geen berichten gevonden.